De laatste vier jaar is het aantal leerlingen met gedragsproblemen in de klas gestegen met 30 procent. De cijfers blijken uit het jaarverslag van de Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB’s). Kinderpsychiater Peter Adriaenssens reageert in Het Nieuwsblad dat jongeren een gebrek hebben aan respect voor regels en autoriteit. We denken echter dat er vooral andere elementen aan de basis liggen van de cijfers.

We leven in een drukke samenleving vandaag de dag: alles moet beter, sneller en efficiënter. Onze samenleving is vaak gefocust op prestatie. Vanaf de geboorte worden kinderen vaak in de 'wedstrijd' gegooid die het leven soms lijkt te zijn en leggen we veel druk op onze kinderen. Al van in de kleuterklas zijn er vaak 'moetjes en magjes'. Er zijn steeds meer eisen en voldoen aan deze eisen is niet altijd makkelijk. Het is daarom niet vreemd dat sommige kinderen angstig zijn om te mislukken of een verminderd zelfbeeld hebben. Maar liefst negen op tien ouders vindt dat er teveel verwacht wordt van kinderen en dat kinderen meer kind zouden mogen zijn, leerde een bevraging van onze organisatie .

De maatschappij verwacht dat werknemers hard werken en vaak ook buiten de daguren bereikbaar zijn. Onze individugerichte opvoeding heeft ons meegegeven dat we zelfverantwoordelijk zijn voor het geluk in je leven. We willen veel en liefst meteen, maar om veel te bereiken moeten we onze tijd en energie daar ook in kunnen steken. En daar wringt vaak het schoentje. We vergelijken en meten onszelf met anderen in onze omgeving. Het gras is groener aan de overkant. Een op vijf ouders wordt onzeker door het gedrag of uitspraken van andere mama's en papa's.

Tijd om te genieten ontbreekt soms in de realtime samenleving. Het gevolg hiervan is dat stress en burn-out vaak voorkomende gezondheidsproblemen zijn geworden. Zo'n 1 op 10 bezoeken aan de huisarts is stressgerateerd. De helft van de Vlaamse werknemers geeft aan dat ze verwachten ooit een burn-out te krijgen.

Kinderen moeten dan ook goed presteren op school. Eén op drie ouders laat hun kind geen huiswerk met fouten afgeven, dat blijkt uit een huiswerkbevraging van ZITDAZO. Twee op de drie de ouders meent dat huiswerk in de lagere school stress oplevert in het gezin, maar ook spanningen bij het kind zelf.

Daarnaast moeten kinderen ook nog zichzelf laten gelden op sportvlak of in een of meerdere hobby's. Ook kinderen willen veel en liefst meteen. Ze zijn op zoek naar onmiddellijke behoeftebevrediging, deels gestuwd door de snelle digitale evolutie van de afgelopen jaren. Het leven wordt door vele kinderen ervaren als snel, intensief en met weinig tijd om op adem te komen.

Omdat kinderen het idee hebben dat ze voortdurend dingen moeten leren, ervaren ze vaker stress. Dit gevoel van stress werkt op de lange termijn contraproductief. Hersenspecialisten zeggen dat hoe meer stresshormoon het brein afscheidt, hoe minder waarschijnlijk kinderen intellectuele vooruitgang zullen maken en hoe groter de kans op onder andere angststoornissen of depressieve gevoelens.

Langs de andere kant doen ouders doen vaak veel om hun kind te beschermen. Ze bieden bescherming tegen angst. Ze beschermen tegen ongenoegen. Ze beschermen tegen frustratie. Ze durven al eens te verwennen. Zo ontwikkelen kinderen dus verwachtingen die later in de echte wereld onrealistisch blijken in de wereld die wel die frustratie overal op de loer heeft liggen.

We horen steeds meer alarmerende berichten. Over de psychische gezondheid van onze kinderen. Over een toename van gedragsproblemen.

Laten we samen gaan voor een opvoeding die niet gericht is op moeten.

Laten we gaan voor tieners die applaus verdienen omdat ze soms best lastig kunnen zijn (en dus hun ontwikkelingstaak perfect uitvoeren)

Laten we gaan voor het verminderen van druk op onze kinderen Laten we gaan voor mildheid. Voor onszelf als ‘goed-genoeg-ouders’. Voor de kinderen door te proberen de druk die de maatschappij ons oplegt niet te projecteren op hen. Gaan voor realistische verwachtingen dus naar jezelf als ouder én naar je kind. Want élk kind loopt zijn eigen traject op zijn eigen tempo en is daarom niet meer of minder dan een ander kind.

Laten we gaan voor dat wat kinderen nodig hebben

Laten we gaan voor een opvoeding die minder gericht is op moeten & méér op gelukkig zijn en genieten.

Steven Gielis is communitybuilder van ZITDAZO. Momenteel schrijft hij voor Lannoo aan een boek over zelfvertrouwen bij kinderen.